باهمه صراحت آیات کلام اله مجید در منفوریت جنگ و فساد در ارض و موضع توام با تسلیم پیامبر خدا در طی سیزده سال پس از بعثت در مکه و تشریع دفاع در دوران بعد از هجرت، بسیاری از فقها و مفسران و محدثان در گذشته، جنگ و درگیری با کفار اعم از کتابی و غیرکتابی را واجب دانسته اند با این تفاوت که اهل کتاب می توانند در صورت پرداخت جزیه و قبول حاکمیت اسلام به شریعت خویش عمل نمایند، اما مشرکان راهی جز پذیرش اسلام یا نابودی نداشته اند.نویسنده این مقاله همانند بسیاری از محققان معاصر بر این باور است که موضع اسلام در برابر دیگر ملل، پس از هجرت به مدینه، تنها موضع دفاعی بوده و جز با کسانی که درصدد نابودی اسلام و مسلمانان بوده اند حق جنگ نداشته اند و لذا نه تنها اهل کتاب بلکه مشرکان نیز در قلمرو خود آزاد بوده و در صورتی که به شهروندی و تابعیت دولت اسلامی درآیند با پرداخت مالیاتی ناچیز می توانند از هر گونه حمایت انسانی برخوردار باشند. برای روشن شدن این حقیقت، نویسنده به بررسی آیات مورد استدلال طرفداران جهاد ابتدایی پرداخته و اثبات نموده است که این آیات بر مقصود آنان دلالت نداشته، بلکه برعکس همین آیات نیز گویای موضع دفاع ابتدایی مسلمانان اولیه است و نظریه جهاد ابتدایی پدیده قرن دوم اسلامی بوده و برای اولین بار توسط مفسرانی مانند قتاده مطرح گردیده است.

در این مقاله مبانی فلسفی و کلامی مدیریت اجتماعی از دیدگاه اسلام بحث و بررسی می شود. از دیدگاه اسلام و عقل، انسان اجتماعی است و تنها در اجتماع می تواند به سعادت و کمالات نائل شود. در هر اجتماعی، از جمله اجتماع اسلامی نیاز به حکومت، یک ضرورت است و بدون آ ن، جامعه نظم و قوام پیدا نمی کند. هر حکومتی بر دو پایه اساسی استوار است: قانون و مدیران.از نظر مبانی عقلی و دینی، مدیر یک جامعه اسلامی باید از مدیریت و کمالات و فضایل لازم برخوردار باشد تا بتواند جامعه را به سعادت مطلوب برساند. در این مقاله درباره چهار مبنای عقلی و فلسفی مدیریت اجتماعی اسلام بحث شده است. سپس بر اساس آ یات قرآنی و روایات معصومین به ویژگی های مدیر در اجتماع اسلامی اشاره خواهد شد که عبارتند از: 1. ایمان، 2. تقوا، 3. عدالت، 4. کمالات و فضایل اخلاقی، 5. مدیریت و توانایی اداره جامعه، 6. اهل مشورت بودن، 7. انتخاب او بر اساس رای مردم، 8. مدافع حق، 9. حافظ بیت المال و دور بودن از مال اندوزی، 10. زاهد و ساده زیست، 11. پاسدار کرامت انسانی. مدیریت اسلامی، با توجه به مبانی فلسفی و کلامی و به تبع آن ویژگی های مدیر و مدیران به گونه ای است که هر عاقلی اگر آن را تصور کند، می پذیرد.

مقاله حاضر، در دو بخش به توصیف و بررسی برخی مبانی نظریه عدل الهی پرورش روح هیک اختصاص دارد. در این نوشتار، ضمن بررسی پاسخ جان هیک به مساله شرور موجود در عالم، خواهیم دید که وی نظریه عدل الهی خود را با اسطوره خواندن ایده گناه اولیه و هبوط آغاز می کند و شرور اخلاقی را نتیجه مختار بودن آدمی و از لوازم وجود فاصله معرفتی می داند. به نظر وی کسب فضایل و کمالات روحی جز در مواجهه با شرور حاصل نمی گردد. مساله معاد، برزخ، و حیات های متوالی از عناصر مهمی هستند که هیک برای پیش برد راه حل خویش به آن ها متوسل می شود. اما مبانی کلامی نظریه هیک مستلزم لوازم باطلی است، از جمله این که گزاره های کتاب مقدس هیچ نقشی در تولید ایمان ندارند و تسری دادن کثرت گرایی به مفاهیم دینی، سبب برزو ابهام در فهم بحث مذکور یعنی مساله شر می باشد. هیک در بحث کثرت گرایی نجات نیز گزینشی عمل کرده و با انتخاب آیات موافق با رستگاری جهانی، از آیات دال بر جاودانگی عذاب چشم پوشیده است.

این مقاله با توجه به نقش برجسته تحقیقات تربیتی در شناخت و هدایت فرآیند تربیت، به منظور زمینه سازی با هدف ایجاد تحول در روش شناسی متداول در این عرصه، به بررسی انتقادی الگوی خاصی می پردازد که بر روند کنونی تحقیقات تربیتی مسلط است. بنابراین طرحواره کلان، پژوهش تربیتی تنها با بهره گیری از منابع معرفتی بشری (مانند عقل و تجربه) صورت می پذیرد و «تعالیم دینی» در هیچ یک از مراحل تدوین و اعتباربخشی به نظریات تربیتی و کاربست آنها نقش ندارند. التزام به این نوع «تباین معرفتی با تعالیم دینی» در عرصه پژوهش تربیتی، به تکوین نظریه های تربیتی با محتوا و قالبی کاملا غیر متاثر از تعالیم و ارزشهای دینی انجامیده است. این نوشتار با تلقی «تعالیم دینی» به مثابه منبع معرفتی مستقل، برای ارایه برخی حقایق و واقعیتهای مهم به ویژه در زمینه تعلیم و تربیت، اتکای تحقیقات تربیتی بر «الگوی تباین» را امری مساله ساز می داند. تحلیل و نقد این الگو بر ضرورت تحول در روش شناسی رایج در تحقیقات تربیتی و لزوم یافتن الگویی جایگزین برای آن تاکید می کند. در مقاله حاضر به منظور ارزیابی انتقادی الگوی تباین و تضعیف سیطره آن بر روش شناسی پژوهش تربیتی، مهمترین مبانی فلسفی و کلامی این الگو شناسایی شده اند که عبارتند از: اومانیسم معرفتی، اثبات گرایی، کثرت گرایی تباینی، تحویل دین به امری غیرشناختی و سکولاریزم. سپس با مروری بر انتقادات قابل توجه مطرح نسبت به این مبانی، تردیدپذیری و ضعف آنها تبیین شده است. بنابراین، نه تنها می توان به جای «الگوی تباین» از الگویی دیگر برای روش شناسی تحقیق تربیتی سخن به میان آورد؛ بلکه در صورت طراحی چنین الگویی بر مبنای امکان ارتباط معرفتی با تعالیم دینی، باید روند فعلی پژوهش تربیتی، هم در سطح نظری و هم در عرصه کاربردی، مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد.

در این نوشتار، مفاهیم، ریشه های تاریخی و مولفه های تربیت دینی به عنوان تربیتی زمینه ساز برای دست یابی به ایمان و ثمرات آن، و مقایسه این نوع تربیت با آموزه های سکولار برای شناخت بهتر چالش ها و آسیب ها بررسی می شود. از آن جا که در جامعه اسلامی ایران، آموزه و تربیت سکولار جایگاهی نداشته و ندارد، چندان هم شناخته شده نیست. معرفی تربیت سکولار و مقایسه آن با تربیت دینی به ویژه تربیت ساز با محوریت امام- که ریشه ای کهن در تاریخ و فرهنگ کشور ما دارد- مهم ترین هدفی است که در این نوشتار پی گرفته می شود. روش تحقیق در این کار، مطالعه نظری- تطبیقی است که بررسی و نتیجه گیری مطالب، پایه های اصلی آن را تشکیل می دهند. نتایج به دست آمده از تحقیق، بیان گر این حقیقت است که سکولاریسم و برخی تبعات آن مانند تربیت سکولار، ریشه در فرهنگ مغرب زمین دارند. اساسا تربیت سکولار بر آموزش و گسترش علوم تاکید دارد و در برنامه های درسی خود، آموزش تعالیم دینی را نمی گنجاند. برعکس تربیت دینی در کشورهای اسلامی، به ویژه کشور ما ریشه های عمیق دارد و بین آموزش تعالیم دینی و علوم گوناگون مغایرتی نمی بیند. مقایسه بین مولفه ها و دستاوردهای این دو نوع تربیت، مقصد اصلی این نوشتار است.

بحث از اصول و مبانی تربیت انسان در آموزه های و حیاتی از ضروری ترین مسایلی است که بسیار بر آن تاکید شده است. در این ارتباط، فلسفه تعلیم و تربیت به عنوان فعالیتی ویژه وظیفه سوق دادن انسان ها به سوی شناخت و انتخاب مسیر های مطمین برای سعادتمند شدن را بر عهده دارد. هدف پژوهش حاضر آن است که با بهره گیری از آموزه های فلسفی تربیت انسان، مبانی فلسفی تربیت انسان در قرآن را مورد بررسی قرار دهد. یافته و نتایج تحقیق نشان داده اند: مبانی تربیت انسان در قرآن مبتنی بر معرفت شناسی، هستی شناسی، انسان شناسی، الهیاتی و ارزش شناسی بوده و فلسفه تربیت انسان در قرآن بر اصولی چون: فطرت گرایی، اعتدال گرایی، تربیت عقلایی، تفکر و تدبر، کرامت، کمال جویی خانواده گرایی و تفاوت های اجتماعی استوار است. لازم به ذکر است که نوع پژوهش بر اساس هدف بنیادی است و روش گرد آوری داده ها، اسنادی و همچنین جستجو در شبکه های مجازی و اینترنتی انجام شده است.

هدف: هدف این پژوهش ارایه الگوی مطلوب تربیت شهروند الکترونیک با توجه به مبانی فلسفی تربیت شهروندی می باشد. مواد و روش ها: پژوهش حاضراز نوع کیفی وروش آن تحلیل محتوااز نوع قیاس می باشد. برای انجام این تحقیق ازکتاب ها مقالات ومنابع پژوهشی نوشته شده توسط پژوهشگران پیرامون شهروند الکترونیک وفناوری اطلاعات اعم ازنوشتاری استفاده شده است. برای تحلیل محتوا از رویکردی خاص برای تحلیل داده ها استفاده می شود که این رویکرد خاص عمدتا ناشی از نحوه تلقی ازموضوع تحلیل (محتوا) می باشد یافته ها: در این پژوهش با بررسی چهار موضوع مختلف ومربوط به تربیت شهروند الکترونیک شامل: اهداف، نقش و جایگاه تربیت شهروند الکترونیک، شاخص ها و معیار های تربیت شهروند الکترونیک، دیدگاه اندیشمندان و فلاسفه در باره تربیت شهروند الکترونیک و نقش سند تحول بنیادین در تربیت شهروند الکترونیک، به شیوه تحلیل محتوا و استفاده ازکدگذاری باز، محوری وگزینشی مولفه های مرتبط استخراج گردید و ازکنار هم گذاشتن مولفه های استخراج شده، الگویی مناسب جهت تربیت شهروند الکترونیک طراحی نمودیم که درقسمت یافته های پژوهش به آن الگو اشاره می نماییم. نتیجه گیری: توجه به توسعه الکترونیک، دولت الکترونیک، شهر الکترنیک و شهروند الکترونیک مقول های مهم به شمار آمده و نیازمند تلاش همه جانبه دولتها، مدیران و شهروندان می باشد. مدرسه به عنوان یک محیط آموزشی نقش اساسی در تربیت شهروندان الکترونیک دارد.